Rodzaje ogrodów

Popularny od XVIII w. zrywający ze sztucznością i rygorami ogrodów barokowych, nawiązujący do naturalnych ogrodów krajobrazowych. Miał charakter nastrojowo-sentymentalny z elementami architektury sztucznie nawiązującej do przeszłości, np. sztuczne ruiny, obeliski, świątynie, niby gotyckie lub antyczne budowle. Ogrodnicy wykorzystywali naturalne warunki miejsca, w którym zakładali ogród. Unikali też płotów oraz parkanów. Zamiast sztucznych ogrodzeń pojawiły się skały, żywopłoty oraz strumienie. Ogród w stylu angielskim to przede wszystkim duży wypielęgnowany trawnik, rozległe rabaty kwiatowe w kolorach różu, bieli i fioletu, obficie kwitnące drzewa, a wszystko jakby stworzone ręką natury. Styl angielski to także romantyczne elementy architektoniczne w ogrodzie, nie wpraszajace się swą formą na pierwszy plan scenerii, np. kuta ławeczka przy starej gruszy, kamienny murek przy rabacie, rzeźba w zaroślach z bluszczu. Charakterystyczne dla tego stylu są również wszelkiego rodzaju pnącza oplatające altany i pergole, np. kwitnące wisterie, powojniki i pnące róże. Romantyczności i tajemniczości dodają też bluszcze obficie pnące się po murach i ogrodzeniach. W przeciwieństwie do francuskiego geometrycznego ogrodu styl angielski odrzucał szablonową, sztuczną regularność i linie proste, nawiązując do wyglądu najbliższej okolicy. Angielski ogród naśladował naturalny krajobraz i kładł nacisk na asymetrię, malowniczość, nieregularność i swobodę. Wzbogacony o wpływy chińskie, od końca XVIII w. rozpowszechnił się w całej Europie, wywierając dominujący wpływ na ogrody romantyczne. Za głównych twórców uważa się: W. Kent'a', L. Brown'a, W. Chambers'a. Najbardziej znane ogrody tego stylu znajdują się w Angli.

Styl aranżacji ogrodu, charakterystyczny dla posiadłości barokowych. Powstał, jak sama nazwa wskazuje we Francji i szybko rozpowszechnił się po całej Europie. Czas jego dominacji był stosunkowo krótki, wyparły go inne formy architektury ogrodowej.
Charakterystyczną cechą ogrodów francuskich (formalnych) jest symetria dwuboczna względem alejki głównej biegnącej przez środek ogrodu, a także równowaga, proporcja i teatralność. Drzewa i krzewy są równo przystrzyżone i uformowane. Często umieszczano w nim takie elementy dekoracyjne, jak rzeźby czy ozdobne ławki. Czasem usypywano także sztuczne pagórki lub kopce.

Gęstwina kwiatów rozmaitej wielkości i barwy, pnące róże oplatające mur, grządki warzywne - to obrazki z życia wiejskiego. Zarówno w mieście jak i na wsi można zaaranżować taką idyllę, by zatracić się pośród smaków i zapachów sielskiego życia... Romantyczność kojarzy się z łagodnością, płynnością i obfitością. Ogród w takim stylu nie wymaga ścisłej kontroli (jak np. formalny), ale podziału na kilka części tematycznych, luźno powiązanych ze sobą. Najbardziej romantycznymi kwiatami są oczywiście róże, zwłaszcza ich stare, pachnące odmiany. Można założyć oddzielne rosarium, by rozkoszować się cudownymi formami tych kwiatów. Odpowiednim tłem dla róż są rośliny w tonacjach srebrzysto-niebieskich, które cieszą oczy przez cały rok. Inną część ogrodu należy poświęcić wodzie. Jeżeli chcemy ją urządzić przy murze, wystarczy delikatna smużka sącząca się przez rurkę do usytuowanego poniżej naczynia. W bardziej centralnym miejscu możemy założyć staw z kaskadą, by łagodnie wtapiał sie w otoczenie. Ogród powinny przecinać kręte ścieżki, które zachęcają do odkrywania poszczególnych jego fragmentów. Mogą być one wykonane z miękkiej cegły (ale nie jest ona trwała), starego kamienia lub bruku. Są to materiały ładnie wtapiające się w otoczenie, gdyż są naturalne. W ogrodzie romantycznym nie może zabraknąć odpowiednich mebli - powinny być jednocześnie dekoracyjne jak i funkcjonalne. Moga mieć kształt delikatny, nieformalny, być wykonane z surowego drewna, leszczyny, w stylu rustykalnym lub odlane z żeliwa. Pięknym elementem ogrodu romantycznego jest altana. Dostarcza świetnego pretekstu, by zasadzić przy niej rośliny pnące, np. glicynię, róże, wiciokrzwy czy powojniki. Altanę możemy wykonać z drewna lub kutego żelaza, które nadaje tej budowli sporo lekkości. Nieodłączną częścią ogrodu wiejskiego jest warzywniak. Możemy posadzić w nim obok dorodnych warzyw także kwiaty i zioła. Bogactwo kolorów na pewno spowoduje, iż grządki warzywne nabiorą niepowtarzalnego wyglądu. Rubinowa botwina, fioletowy jarmuż o karbowanych liściach, architektoniczny karczoch, żółte pomidory, to tylko kilka przykładów na to, jaką gamą kolorów dysponyjemy. O klimacie wiejskiego ogrodu decydują mury z kamienia i drewniane ogrodzenia. Jego nastrój jest niewyszukany, o wspaniałej mozaice barw. Jest to tylko pozorna przypadkowość, która łączy podobne barwy i faktury głównych elementów całości, tj. ogrodzenie czy mury budynków-związek pomiędzy krajobrazem a ogrodem. W ogrodzie wiejskim dominują rośliny popularne, niewyszukane, np. margerytki, astry, liliowce, groszek pachnący, irysy. W wiejskich ogrodach aż kipi od barwnych i pachnących rabat kwiatowych.

Charakterystyczną cechą ogrodów nowoczesnych jest prostota linii kompozycji oraz rzeźbiarskie ukształtowanie przestrzeni. Kształty, zarówno te dwuwymiarowe, jak i przestrzenne, są proste, geometryczne lub swobodne, naturalne. Jest to tzw. Zewnętrzny pokój, miejsce do aktywnego wypoczynku. Pasuje do niego basen, kort czy jacuzzi. Barwy są świeże i czyste, kontrasty mocne, a roślinność masywna, o mocnych liniach, np. trawy lub funkie. Inne elementy ogrodu powinny być wprowadzane z umiarem, zgodnie z modernistyczną zasadą, że mniej to bardziej.

Cechuje go swojskość, wygoda, spokój i porządek; łagodna harmonia i związek z krajobrazem. Bardzo charakterystyczne dla tego stylu są drewniane tarasy, ścieżki z łupanego kamienia oraz kamienne i drewniane rzeźby. Najpopularniejszym materiałem jest cegła. Ogrody w stylu kolonialnym mają układ swobodny, ale jednocześni wyróżnić w nich można elementy regularne, tj. strzyżone żywopłoty, szpalery i łuki. Styl kolonialny pochodzi ze wschodniego wybrzeża USA.

Silny aromat ziół porastających wzgórze, z którego rozpościera się widok na morze; dom o białych ścianach z kamienia odbijający promienie żażącego słońca, obiady na zacienionym dziedzińcu: sceny śródziemnomorskie są bardzo zmysłowe, poruszające i pełne ekspresji. Rozmowy z przyjaciółmi przy stole, żwir pod stopami oraz gliniane donice z mandarynkami - taki styl cechuje się przemyślaną swobodą i wygodną elegancją. Ogród śródziemnomorski to połączenie dzikości przyrody z wyrafinowaniem barwy i formy. Powinien pozornie robić wrażenie nieformalnego, ale dobór i ułożenie poszczególnych elementów wcale nie są przypadkowe. Jeżeli chcemy go urządzić w klimacie chłodniejszym, miejsce powinno być nasłonecznione, osłonięte od wiatru, aby chronić delikatne rośliny. Na obszarze narażonym na palące promienie słońca warto pomyśleć o altanie oplecionej winoroślą lub innym pnączem, która dostarczy upragnionego cienia i stworzy przyjemną atmosferę. Podłoże i elementy wytyczające granice ogrodu stanowią spoiwo pomiędzy poszczególnymi jego częściami i nadają mu ogólny charakter. Stylowo sfatygowane nawierzchnie uzyskamy z dużych, nieoszlifowanych kamieni bądź rustykalnej terakoty. Żwir można użyć pomiędzy grządkami lub na peryferiach ogrodu; bruk sprawdzi się tam, gdzie chcemy uzyskać zakrzywione linie lub jako detal nawierzchni. Wszystkie te materiały kojarzą się ze spękaną, skalistą ziemią, a przy tym odbijają ciepło potrzebne śródziemnomorskiej roślinności. Motywem przewodnim ogrodu w stylu śródziemnomorskim jest barwa. Elementy dekoracyjne i użyteczne, jak poduszki, meble ogrodowe, itp. można pomalować na ulubione kolory, by wprowadzić odpowiedni nastrój. Ogrody w stylu śródziemnomorskim cechują się nawierzchnią wyłożoną płytami. Jest to ogród, który nadaje się do założenia w każdych warunkach. Jego pielęgnacja jest łatwa i nie wymaga wiele pracy i wysiłku. Styl śródziemnomorski idealnie nadaje się do małych ogrodów, ponieważ optycznie powiększa przestrzeń. Cechą charakterystyczną dla tego rodzaju ogrodów są rośliny pnące, które najlepiej rozpinać na pergoli, siatce lub kratach. Ważny element ogrodu śródziemnomorskiego stanowią również wonne zioła. Elementami ozdobnymi ogrodu w takim stylu są drewniane dodatki, takie jak np. skrzynki tworzące harmonijną całość z płaskimi kamieniami oraz betonowymi płytkami, jak również donice terakotowe. Miejsce spożywania posiłków w ogrodzie śródziemnomorskim powinno znajdować się w cieniu drzewa lub pod dużym parasolem. Kolory dominujące to intensywne błękity, pomarańcze, żółcienie, czerwienie i róże. Istotnym elementem kompozycji jest silny kontrast pomiędzy światłem i cieniem, na tle którego dobrze widać proste, wyraziste kształty donic i dzbanów na oliwę. Rośliny zalecane w tego typu ogrodach to min.: cyprysy, majeranek, oregano, pelargonia, jałowiec, rozmaryn, lawenda, szałwia, tymianek.

Tradycyjny ogród japoński jest spotykany przy domach prywatnych, w parkach, przy świątyniach buddyjskich i shinto oraz w pobliżu zabytków. Ma naśladować przyrodę, nie starając się jej podbić ani zniszczyć. Należy go tak pielęgnować, aby jak najstaranniej ukryć działania człowieka. Istnieje kilka rodzajów ogrodów japońskich, ale wszystkie cechuje harmonia, prostota, asymetria i elegancja. Dwa podstawowe style ogrodów to TSUKIYAMA z małymi pagórkami, kamieniami symbolizującymi góry, stawami naśladującymi morza i jeziora oraz KARESANSUI- styl suchego ogrodu ze żwirem przedstawiającym wodę, głazami wyobrażającymi wyspy i grabionym piaskiem imitującym uderzające w nie fale. Niezbędnym elementem w klasycznym ogrodzie japońskim to woda - wnosi do ogrodu życie, ruch. Czasem bywa zastąpiona nieregularną plamą jasnego żwiru. Konieczny jest także kamień - symbolizuje niezmienność i trwałość przyrody. Głazy użyte do dekoracji ogrodu powinny mieć naturalną formę, taki sam kolor i fakturę. W roślinności dominuje kolor zielony. Kwiaty zastosowane są tylko jako pojedynczy akcent. Najczęściej używane rośliny to: azalie japońskie, klony palmowe, magnolie, wiśnie oraz peonie. W japońskim ogrodzie znajdziemy także kamienne latarnie i ścieżki ułożone z pojedynczych płaskich kamieni.